Tóm tắt: Cuốn sách giới thiệu khái quát về hòan cảnh lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta nửa cuối thế kỷ 19; luận bàn về vấn đề yêu nước và chủ nghĩa yêu nước; nội dung tư tưởng và đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa yêu nước Việt nam nửa cuối thế kỷ 19 bao gồm hai khuynh hướng cơ bản là yêu nước theo quan điểm truyền thống và yêu nước theo quan điểm cải cách. Bên cạnh đó cuốn sách góp phần lý giải vì sao chủ trương cải cách ở Nhật Bản thành công còn ở nước ta lại không thành công.